Πηγή : ergasiaka-gr.net
Δύο από τα σημαντικά θέματα που θα αλλάξουν στο αμέσως επόμενο διάστημα στα εργασιακά, είναι η απασχόληση σε περισσότερους από ένα εργοδότες και το ξεπάγωμα των τριετιών.
Τι σημαίνουν όμως αυτά στην πράξη; Πως θα εφαρμοστούν; Τι θα ισχύσει για εργαζόμενους και εργοδότες; Ας προσπαθήσουμε να τα αποκωδικοποιήσουμε, έως ότου ψηφιστούν στη βουλή και κυρίως έως ότου εκδοθούν οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι.
Παράλληλη απασχόληση
Η νέα ρύθμιση
“Δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του ωραρίου εργασίας που έχει συμφωνηθεί με συγκεκριμένο εργοδότη. Η παράλληλη απασχόληση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων.”
Με την ως άνω ρύθμιση ο εργαζόμενος επιτρέπεται να εργαστεί και σε άλλους εργοδότες αλλά με κάποιους περιορισμούς, όσον αφορά κυρίως την ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυσή του καθώς και την εβδομαδιαία απασχόλησή του.
Έτσι λοιπόν, η ημερήσια ανάπαυση των εργαζομένων για κάθε περίοδο είκοσι τεσσάρων (24) ωρών δεν μπορεί να είναι μικρότερη από έντεκα (11) ώρες, ενώ επίσης ο χρόνος εβδομαδιαίας απασχόλησης δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ τεσσάρων (4) μηνών τις σαράντα οκτώ (48) ώρες, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών. Οι διατάξεις περί εβδομαδιαίας ανάπαυσης παραμένουν ως έχουν, δηλαδή η ελάχιστη περίοδος συνεχούς ανάπαυσης των εργαζομένων είναι είκοσι τέσσερεις (24) ώρες στις οποίες προστίθενται οι έντεκα (11) παραπάνω συνεχείς ώρες της ημερήσιας ανάπαυσης.
Τι ισχύει σήμερα
Ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να απασχολήσει την ίδια ημέρα εργαζόμενους που εργάσθηκαν σε άλλο εργοδότη, ολόκληρο το νόμιμο χρόνο ημερήσιας εργασίας. Μπορεί όμως να απασχολήσει εργαζόμενους που εργάσθηκαν την ίδια ημέρα σε άλλους εργοδότες αλλά μόνο για τον χρόνο που απαιτείται για τη συμπλήρωση του νόμιμου ανώτατου ορίου ημερήσιας εργασίας.
Το νόμιμο ανώτατο ώριο εργασίας για όσους απασχολούνται πενθήμερο είναι οι εννέα (9) ώρες την ημέρα, ενώ για όσους ασχολούνται εξαήμερο το ανώτατο νόμιμο ημερήσιο ωράριο είναι οκτώ (8) ώρες.
Αν λοιπόν σήμερα ένας εργαζόμενος απασχολείται στο ένα εργοδότη οκτώ (8) ώρες επί πέντε (5) ημέρες την εβδομάδα, τότε στον άλλο εργοδότη μπορεί να απασχοληθεί μόνο μία (1) ώρα την ημέρα, αφού δεν επιτρέπεται η υπέρβαση της νόμιμης ημερήσια απασχόλησης των εννέα (9) ωρών.
Αντίστοιχα ο εργαζόμενος που απασχολείται 6,66 ώρες την ημέρα επί έξι (6) ημέρες την εβδομάδα, μπορεί να απασχοληθεί σε άλλους εργοδότες μόνο για 1,33 ώρες την ημέρα, έως τη συμπλήρωση δηλαδή των οκτώ (8) ωρών που είναι και το ανώτατο ημερήσιο ωράριο απασχόλησης επί εξαημέρου.
Σε περίπτωση μειωμένης απασχόλησης στον πρώτο εργοδότη, ο εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί παράλληλα σε άλλους εργοδότες, τόσες ώρες όσες υπολείπονται για την συμπλήρωση του ανώτατου νόμιμου ημερήσιου ωραρίου απασχόλησης ανάλογα με το σύστημα απασχόλησης, όπως προαναφέρθηκε. (π.χ. επί εξαημέρου, 5 ώρες στον 1ο εργοδότη και 3 ώρες σε άλλο εργοδότη)
Τι θα ισχύσει με τις νέες ρυθμίσεις
Ο εργαζόμενος θα μπορεί να απασχολείται την ίδια ημέρα σε δεύτερο ή σε άλλους εργοδότες, αλλά θα πρέπει να απομένουν πάλι 11 ώρες για ανάπαυση, διάστημα δηλαδή χωρίς άλλη εξαρτημένη εργασία. Συνεπώς αν ένας εργαζόμενος απασχολείται στον πρώτο εργοδότη πενθήμερο, οκτάωρο, το ανώτατο ημερήσιο ωράριο απασχόλησης σε όλους τους εργοδότες μπορεί να φθάσει τις 13 ώρες (8+5+11 = 24)
Το ερώτημα είναι: Μπορεί ο εργαζόμενος αυτός να απασχολείται καθημερινά επί πέντε ημέρες την εβδομάδα 13 ώρες την ημέρα σε παραπάνω από ένα εργοδότες;
Η απάντηση είναι όχι. Και τούτο διότι ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ 4 μηνών τις 48 ώρες κατά μέσο όρο.
Συμπερασματικά, η απασχόληση του προαναφερόμενου εργαζόμενου σε παραπάνω από ένα εργοδότες την ίδια ημέρα επιτρέπεται αλλά η εβδομαδιαία απασχόλησή του στους άλλους εργοδότες δεν μπορεί να υπερβεί τις οκτώ ώρες κατά μέσο όρο σε διάστημα 4 συνεχόμενων μηνών.
Άλλο ερώτημα: Ποιος ελέγχει αυτά τα όρια; Ποιος είναι υπεύθυνος για την τήρηση της νομιμότητας της ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόλησης;
Το σίγουρο είναι ότι, αν δεν υπάρχει άμεσος έλεγχος της κατάστασης από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, όπου και υποβάλλονται όλα τα σχετικά στοιχεία απασχόλησης των εργαζομένων, η τήρηση των συγκεκριμένων διατάξεων, όπως προβλέπονται, δεν θα είναι εύκολη. Εκτός εάν και αυτό το διοικητικό βάρος πέσει στον δεύτερο ή στους άλλους εργοδότες, (πράγμα παράλογο) οπότε σε περίπτωση καταστρατήγησης των διατάξεων θα υποστούν και τις ανάλογες συνέπειες.
Απορία: Θα επιτρέπεται ο εργαζόμενος να εξαντλεί τα παραπάνω όρια της παράλληλης απασχόλησης και στον ίδιο εργοδότη;
Ξεπάγωμα τριετιών – Ποιος χάνει, ποιος κερδίζει;
Νωρίτερα απ’ ότι προβλεπόταν στις μνημονιακές διατάξεις, «ξεπαγώνει» (όπως έχει επικρατήσει να αναφέρεται) η προϋπηρεσία των εργαζομένων, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Όταν όμως ξεπαγώνεις κάποιο κατεψυγμένο τρόφιμο το επαναφέρεις στην αρχική του κατάσταση, στην αρχική του μορφή. Ισχύει το ίδιο και με το ξεπάγωμα των τριετιών; Θα το δούμε παρακάτω.
Τι ισχύει σήμερα
Όπως προβλέπεται στην ΠΥΣ 2/2012 «Από 14-02-12, και μέχρι το ποσοστό της ανεργίας να διαμορφωθεί κάτω του 10%, αναστέλλεται η εφαρμογή όρων συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων, Υπουργικών Αποφάσεων ή διοικητικών πράξεων κανονιστικού χαρακτήρα, που προβλέπουν αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων, δηλαδή των μισθών ή ημερομισθίων ή του βασικού μισθού, περιλαμβανομένων της υπηρεσιακής ωρίμανσης καθώς και του επιδόματος πολυετίας, χρόνου εργασίας, τριετίας, πενταετίας κλπ.»
Από 14/2/2012 η προϋπηρεσία των εργαζομένων δεν “μετράει” αφού το δικαίωμα αυτό ανεστάλη από μνημονιακές διατάξεις. Αναστολή (διακοπή προσωρινή) λοιπόν και όχι κατάργηση της προϋπηρεσίας προέβλεπαν οι μνημονιακές διατάξεις.
Αν είχαν προϋπηρεσία έως 14/2/2012 αυτή και μόνο προσμετράται μέχρι και σήμερα για τον καθορισμό των αποδοχών τους .
Τι θα ισχύσει
Από 1/1/2024, με το λεγόμενο ξεπάγωμα των τριετιών, παύει να ισχύει η παραπάνω μνημονιακή διάταξη που καθήλωσε την προϋπηρεσία στις 14/2/2012.
Το ξεπάγωμα όμως των τριετιών δεν φέρνει και την ολική απελευθέρωση τους, αφού δεν υπάρχει αναδρομικότητα ισχύος της προϋπηρεσίας από 15/2/2012 έως και 31/12/2023. Η προϋπηρεσία αυτή, των δώδεκα περίπου χρόνων, «χάνεται» για τους εργαζόμενους και δεν θα προσμετράται για τον καθορισμό των αποδοχών τους. Η προϋπηρεσία θα ξεκινήσει να υπολογίζεται πάλι από 1/1/2024. Συνεπώς η προσωρινή διακοπή του δικαιώματος της προϋπηρεσίας, μετατράπηκε σε κατάργηση της από 14/2/2012 έως 31/12/2023.
Ας δούμε τι σημαίνουν όλα αυτά με απλά παραδείγματα
Παράδειγμα 1ο
Ο μισθωτός Α προσλήφθηκε στις 15/2/2012 και αμείβεται με τον κατώτατο μισθό ο οποίος σήμερα είναι 780 ευρώ. Δεν λαμβάνει έως σήμερα και δεν λάβει ούτε και έως 31/12/2023 καμιά προσαύξηση για την προϋπηρεσία, λόγω των μνημονιακών διατάξεων για αναστολή της προϋπηρεσίας. Μέχρι το ξεπάγωμα των τριετιών την 1/1/2024 επίσης δεν θα λάβει καμιά προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας, αφού το διάστημα από 15/2/2012 έως 31/12/2023 δεν θα λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό του μισθού του.
Ο μισθωτός Β, προσλαμβάνεται για πρώτη φορά την 1/1/2024 και αμείβεται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό 780 ευρώ.
Και οι δύο παραπάνω εργαζόμενοι, ο Α με συνολική προϋπηρεσία 11 χρόνια και 10,5 μήνες στις 31/12/2023 και ο Β χωρίς προϋπηρεσία την 1/1/2024, θα δουν για πρώτη φορά αύξηση λόγω προϋπηρεσίας στο μισθό τους την 1/1/2027, όταν συμπληρωθεί η πρώτη τριετία που υπολογίζεται για τον καθορισμό του μισθού τους. Πόσο δίκαιο είναι αυτό;
Παράδειγμα 2ο
Μισθωτός προσλήφθηκε πριν τις 14/2/2012, αμείβεται με τον κατώτατο μισθό και στις 14/2/2012 είχε προϋπηρεσία 4,5 χρόνια. Ο μισθός του σήμερα συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος προϋπηρεσίας 10% για μία συμπληρωμένη τριετία, που υπολογίζεται έως 14/2/2012, είναι 858 ευρώ (780 + (780Χ10%)
Η προϋπηρεσία του θα ξεκινήσει να «μετράει» πάλι την 1/1/2024, όταν θα έχει «ξεπαγώσει» η προϋπηρεσία, αφού το διάστημα από 15/2/2012 έως και 31/12/2023 δεν θα υπολογίζεται πλέον.
Ο εν λόγω μισθωτός θα λάβει νέα αύξηση 10% στο μισθό του όταν συμπληρώσει τη δεύτερη τριετία, στις 30/6/2025. (1,5 χρόνο από το υπόλοιπο της προϋπηρεσίας του έως 14/2/2012 και 1,5 χρόνο από 1/1/2024 έως 30/6/2025)
Παράδειγμα 3ο
Μισθωτός προσλήφθηκε πριν τις 14/2/2012, αμείβεται με τον κατώτατο μισθό και στις 14/2/2012 είχε προϋπηρεσία 10 χρόνια. Ο μισθός του σήμερα, συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος προϋπηρεσίας 30% για τις τριετίες που υπολογίζονται έως 14/2/2012 είναι 1014 ευρώ (780 + (780Χ30%)
Ο εργαζόμενος αυτός, ακόμη και μετά το ξεπάγωμα των τριετιών δεν έχει να περιμένει καμιά προσαύξηση στο μισθό του λόγω προϋπηρεσίας, αφού οι τριετίες που λαμβάνονται υπόψη στον καθορισμό των αποδοχών των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό είναι μόνο τρεις.
Εν αναμονή των εξελίξεων λοιπόν …..
Μανώλης Αμαργιωτάκης
Οικονομολόγος – Εργασιακός σύμβουλος